14 Ekim 2025 Salı

Ölüm'e Ç(a)lışmak

I
şu dağılıp kurulan evrende
                           yalnızdır insanoğlu
ey, saygı değer göğe bakanlar

II
geçmişte geçen bir ânı hatırla
                           1930’lar 1940’lar say
                                  ne kadar sessiz ve usul değil mi?
                   şimdi hepsi ölü kırıntıları

III
ertesi gün yardımına koştuğun insanlık
                                   çıkar mı dersin yarına?

IV
dinginlik değil miydi aradığın?

V
ürperti içinde çıkılan yol
                        tek başına biter mi?

VI
vahşiliğin ıssız senfonisi

VII
-ne yazıyorsun ey şair
-ölüm’e (ç)alışıyorum


Not:
REQUİEM adlı kitap dosyamdan



Çığlık

 I
dünyanın var olduğu gerçeği
                                          delici
                    ölmüş babanın ses vermesi bir çocuğa
                         hazin

II
geçkin bütün bu eller
                           sonra yakışmıyor yaşlanmak insana

III
yeşil bir biblo nasıl da iç açıcı
                                 ve evren nasıl da büyük bir şaka
yokluk her saniyede

IV
conatus diyordu Spinoza
                   var olma arzusu
             doğan o ikizin yan yanalığı
                    ve fakat nedir bu sonun başlangıcı?

V
bir çığlık değil mi
                         beş vakit ezan hayata

Not: REQUİEM adlı kitap dosyamdan.

13 Ekim 2025 Pazartesi

Trajedi ve Zaman

 I
trajedi
        eski bir tanıdık
                   yer yer aynalarda görünen:
umut yoktur

II
halbuki şair ne diyordu:
                kayayı delen incir!
III
birden bire bir flashback:
                1930’da dinlenen Swing Jazz
                         nasıl da uzak
                                              hep uzak
IV
hatırla
        yalnız olmadığını:
                      şiirler, öyküler, romanlar
                                   gece müzikleri bu şiirde
kim kıyar o menekşeye?

Not: REQUİEM adlı kitap dosyamdan.

Bat Dünya, Bat!

I
hatırlıyorum
           ne zaman öldünüz?
                  diye soruyordu şair, ne zaman?
sanki cevap alabilirmiş gibi

II
budalanın tekiydim
                   o zamanlar
şimdiden geriye bakıyorum da

III
mort olmuş bir gangsteri
                     düşünüyorum
neydi o ihtiras?

IV
ben eski zaman kumaşı olmalıyım
                            ve fakat şimdi dikilmek üzereyim
bir ölünün üzerinde

V
çocuğun perçeminde bir yaprak
                      sonra saç telinin bulaşık suyuna karışması
                                   savrulmuş bitimlilik

VI
aniden güzelliğin solması
                         bat dünya, bat!

Not: REQUİEM adlı kitap dosyamdan.


12 Ekim 2025 Pazar

Sonsuz Bir Satranç

 I
nasıl da hatırlarız değil mi?
                    hafıza dipsiz bir kuyu
                                   o geçen hazin çocukluğu

II
bir güvercinin alkışında
                        duyulur yaşamın telaşı
III
sonra yaralı bir aslandı
              yaşamın iktidarını kaybeden
IV
geçmiş bağlanmalar senfonisi
                         bir gün elbet gelecek
V
bülbülü avuçiçinde yediren insan
                                 nasıl ürpermez
                                           doğadaki kötülüğe
VI
bu sonsuz bir satranç
                       bir gün üzerine kapanacak hikâyenin

Not: REQUİEM adlı kitap dosyamdan.
            
                        

Yokluk

 I
karın uğultusu
               yitirilmiş öfke
                               dinginlik

II
bir başka tarafta çığlık çığlığa devinim
                                                       işte burda
                                         gezegenin kuytu bir ülkesinde
III
haydi kalk ve bitirici cümleni kur
                         sonu yokluk madem bu dünyanın
                                    Ömer Hayyam’dan oku:
                                                             yok bil kendini
IV
boş bir sayfa aç
                       öleyaz
                              atılmış okun çaresizliği
V
bendeki ihtiras ki
                          git git bir şiiri tamamlayan
                                           bitimlilik okunmaz mı orada?
VI
ne kadar da hazin duruyor
                              eprimiş elbisen

Not: REQUİEM adlı kitap dosyamdan.

 

10 Ekim 2025 Cuma

Yaşamı İzliyor

 I
yaş kırk beş ve
                son on senesi ömrümün
                                    unutulmuş ölüyüm

II
ölüm
        bilhassa ölüm bu kitapta
tek izlek ölüm: Zaman
uğultu uğultu

III
karşı koyulması güçtür
                        ve buna rağmen sevgi

IV
gövdem kendi korkusuyla sarsılıyor
                                                          ve
                                                   tedirgin yaşamı izliyor
V
izbe yerlerinde kentin
                          aralıksız tarihe çalışıyor(um)


Gelmiş Bulundum

 I
çürümeyi an an yaşıyorum
                          tarihin taşbaskısında

II
mahsende yıllanan şaraplarım
                  düğün gecesini bekliyor
                                            içeceğim
III
saat kaç peki?
eflatun
arada bir yerde ömrünü bileyleyen yelkovan
                                       ve akrep elbet duracak
IV
manastır Ortaçağ’ını düşlüyor
                             yazmaların dinginliğinde
                                                 ölüme çalışıyorum

V
geçmiş mi?
               gelecek mi?
hep bir soru
bu dünyaya gelmiş bulundum

Ölümzaman

 I
kış ayin gibi iniyor ülkeye
                        karanlıklar Tanrıçası


II
uzun sürmüş bir sonbahar sonrası
                      aniden sahne alıyor büyülü dağ

III
aklımdaki hikâye
                  uzun geliyor
                              ve de sisli
halbuki nasıl da kısa hayat
              çağrışımlar yüklü gecede

IV
volkan’ım patlıyor içimde
                   dolmuş hüzünler kahvesi

V
aşılır aşılır

VI
göğe erişen su buharı
devinim devam ediyor

 Not: REQUİEM adlı kitap dosyamdan.

8 Ekim 2025 Çarşamba

Şarkı Derin

 I
sisin gölgelediği bulut
                        elbet bir gün aşılacak

II
uzakta
          çok uzakta
                      uzak ışıklarda
orada bir pencerede belli belirsiz bir ezgi

III
şarkı çok uzun
                    yaşam kısa

IV
aklımdaki deli
                  deli deli kulakları küpeli
sorular sorular

V
serseri bir kurşun geziyor
                        kalbimi bulacak

Not: REQUİEM adlı kitap dosyamdan.

Gövde Cinseldir

 I
gövde cinseldir diyor bir şair
                                   cinsel olan ise
                                                 yaşamsal

II
yaşamın kıyısında doğumlar
                               uyanıyor uykusundan

III
iğne ucu kadar ince bir sızı
                       dağdağalı bir elem
IV
fısıldıyor tanrı kulağıma ismimi

V
bir nötrino vitrayın içinden geçiyor
                                       aciz farkındalık

Not:REQUİEM adlı kitap dosyamdan.

Mühim Olan Sessizlik

I
kan kokuyor ortalık
                       üçüncü dünya savaşı
                                                   diyorlar
tanımlamanın lüzumsuzluğu

II
kokuyor kan barut

III
yollara düşüyor göçmen
                          kırılıyor insanlık
IV
bozguna uğratılmış ahlak

V
yüzlerce yıl öteden bir nefes
                       ayrılırken hayattan
                                  son sözünü şöyle söylemiş:
mühim olan sessizlik

Not: REQUİEM adlı kitap dosyamdan.

7 Ekim 2025 Salı

Golgatha’nın Sırrı

I
söz ilk olmasa da birinciydi

II
Golgatha’da eylemsizlik ne tuhaf
                               çarmıhını sırtında taşıyan insandı o
Süreç:Zaman
tüm insanlık o’nu beklemedi mi?

III
tanrı yaktı canını
                             yine bir tanrı olsa da
IV
dağlandı kalpler
                    geri kalanlarda
V
durup durup bunları düşünüyor şair

Not: REQUİEM adlı kitap dosyamdan.


İnsan Hikâyesi

I
bütün bunlar hikâye
                    insan hikâyesi
                           aşılır elbet Zaman’la

II
derinliğini taşıyorum

III
bir siluetin yansısı
                         vuruyor
                                 retinama
IV
akşam etekleri zil çalıyor
                        küçük bir kız çocuğunun
ah eriyor sonra
flashback:siyah-beyaz bir fotoğrafta

V
siyahındır sezgi
                beyazındır yalnızlık

Not: REQUİEM adlı kitap dosyamdan.

                           

Yaşamanın Tutarsızlığı

I
azalıyor ışık
            doğanın dehlizlerinde
                              çoğalıyor insan
dünya kaynakları yetmeyecek diyorlar

II
yasa tutuyor bir yere kadar
                   gelgelelim bir yerden sonra
ağır ağır devriliyor kargaşa

III
işte o vakit bir şair çıkageliyor
                          yaşamanın tutarsızlığı diyor
                     

Not:REQUİEM adlı kitap dosyamdan.

Sözsüzlük

I

İncillerden biri söz’le başlar
                               önce söz vardı der
II
hayır
      önce arttıkça yükselen yalımın
                                         zihni kamaştıran sözsüzlüğü vardı


Not: REQUİEM adlı kitap dosyamdan.





6 Ekim 2025 Pazartesi

Ben-Sen

I
ve ölümler bekleyecektir
                                bizi uzatkta
                                            işte orada
                                                   Türkiye’de

II
gelgelelim
                 yaşanacaktır bu hayat
                                   elbet bu dünyada
ağır ağır ve de hüzünle
III
bir çizgidir sonra
                        çizilir
IV
sonsuzun ara duraklarında insan
V
şalter çekildiğinde
                    ne ben ben olacağım
                    ne sen sen olacaksın

25.08.2025

Not:REQUİEM adlı kitap dosyamdan.


5 Ekim 2025 Pazar

Gelip Geçerken

I
gölge gibi geçer
                   senin sevgin
                               geçiciliğin sularından

II

birden bire diyordu ya şair
                                 birden bire
birden bire oluyor her şey
                   zihnimin fotoromanlarında
III
boşluğu yırtan olacak mı?

IV
haydi gel
                taşa yontalım
                                 kalıcılığımızı

V
ışık huzmeleri elbet bir gün solacak!


24.08.2025

Not: REQUİEM adlı kitap dosyamdan.


4 Ekim 2025 Cumartesi

Zaman’a (Ç)alışıyorum.

I.

arta kalan
             sessizliktir
                         bilinmezlik
                                   dünya olsa olsa
bir dipnot belki.
samanyolunda
yaşayarak görebilecek miyiz?

II.
kelimesizlik
             ne kadar da huzurdur.
yok oluş

III.
hiçliğin
              içinde ara
                     ara ki bulduğun eylemsizlik

IV
bir berduşun göğe baktığı yaşamsa
                                     ötede bekleyen seni
yaşamsızlık

23.08.2025

Not: REQUİEM adlı kitap dosyamdan.

Ölüm-Dirim

I

ölüm
           zamansızlığı imler
                                 sonsuzluk seremonisi
dirimse zamanı

II
bir bilge söyler bu sözleri tabiî
                                  yaşamdan geçmiş bir şair
                   ağır ağır yutar ya geçmiş ömrü
tecrübe buralarda yatmaz mı?

III
bir yerden
            bir başka yere
                              kayarken evren
ertesi gün
bebek babam ile konuşur bir çarşamba karısı.

IV
acımasızdır
                   öyledir
                              akıp
                                      gider
                gider
                         akar.
                             kâinatın gölgesi
                                                    vurur
                 Türkiye gibi bir ülkenin
coğrafyasında yok olur hayat

V
bir kent
                  ki yaşadığın ocak
                                  ağır ağır közlediğin ateş
                       yalımını yitirir elbet
                                            en nihayetinde
işte kısa bir tarihtir
                 uçsuz bucaksız otağlarda 

22.08.2025

Not: REQUİEM adlı kitap dosyamdan.

Şimdi Çağı-Dün Çağı

I
sabah

            yeni
                     bir dünya gibi doğuyor
varoluşun
             kıyılarına

başlıyor dağdağalı
                        işler güçler
                                    ve ağır ağır geçiyor
                üstümüzden Kronos
beklemenin kısa tarihi

II
içe işleyen
              bir tragedya çarpıyor kalbe
                       ard arda
                                  yan yana
                                              iç içe
şimdi çağımızda
                               yapılanlar okunuyor

acı zaman yollarında
                               yaşam
                                       nüfuz ediyor
                                                         kelimelerle
ve

III
devam ediyor nefes
                          alışlar
                                  verişler
üstelik bütün sevişmeler arkaik
                gelgelelim
           her olgu biraz daha güncel.

IV
mit
      diyor kitaplar
burada
      diyor yaşantılar
işte
     efsanede arta kalanlar
tortu tortu tortu
                 insan usulca ağlıyor.

21.08.2025

Not: REQUİEM adlı kitap dosyamdan.

17 Şubat 2025 Pazartesi

Yazarıma Mektuplar

 


Sevgili Selim ağbiye bir mektup yazmıştım. Çok mektup yazdım da, bu başka. Öyle çok dışarı çıkan biri değilim. Edebiyatçıların onunla meyhanelerde falan buluştuklarını okuyup, kıskanırdım onları hep. Bir gün aynı masada rakı içmişliğimiz vardı; ama o masalar bana göre değildi galiba. Bir ara, bir mektup yazdım ona işte. Onunla ne zaman karşılaşsam, meyhanede, kitap fuarında, panelde, imzada, çay bahçesinde, pastanede(genelde Gezi pastanesi olurdu), dilim-damağım kurur, ona söylemek istediklerimi unutur, dilim tutulurdu. Mektupla daha güzel ifade ediyordum söylemek istediklerimi. Neyse. Gönderdiğim mektup bana geri döndü. İlk defa bir mektubum bana geri dönmüştü. Mektup hiç açılmamıştı. Mektupta bahsettiklerim hep edebiyattı, yazarlardı, Selim İleri'nin kitaplarıydı, o dönem yazdığım hikâyelerdi, inceliklerdi falan. Başka bir mektuptu yani. Ötekilerden farklıydı. Yazdıklarımı anlatmıştım ona. Uzun hikaye işte anlatması... O sıra, Selim Ağbi'yi hastaneye kaldırdılar. Ben de mektubumla başbaşa kaldım. Bütün iletişimim kopmuştu. Okuyamadı mektubumu. Değerli Seçkin Zengin Yazarıma Mektuplar adlı bir kitap hazırlıyordu. İşte o mektup, bu kitapta yayımlandı.
Sevgili Selim Ağbi, şimdi ben bu mektubu ne yapacağım?!


1 Şubat 2025 Cumartesi

Tefrika: Edebiyat Üzerine Denemeler-Volkan Öten

 

Tefrika: Edebiyat Üzerine Denemeler, benim ilk deneme kitabım. Yıllar yılı ıssız gecelerime konuk olan yazarlar ve kitapları üzerine düşündüğüm yazılar toplamı. Yer yer bir düşünceden yola çıkarak yazdığım yazılar. Yer yer bir anı parçasından uç veren düşünceler. Yer yer de Türk ve dünya edebiyatına iz bırakan kimi edebiyat kişilerini yorumladığım birtakım harfler işte!
Çıktı!
Mutlu ve huzurluyum.
Üzerimden yılların yorgunluğu kalktı sanki. Tuhaf bir his.
Yayımcının notu:
Tefrika: Edebiyat Üzerine Denemeler, modern Türk edebiyatının önemli isimlerini ve eserlerini mercek altına alan, derinlikli ve titiz bir çalışma. Volkan Öten, Alberto Manguel’den Selim İleri’ye, Enis Batur’dan Virginia Woolf’a uzanan geniş bir yelpazede edebiyatın farklı yönlerini inceliyor.
Yazarın kişisel okuma deneyimlerinden yola çıkarak oluşturduğu bu denemeler, bir yandan edebiyat tarihimizin önemli eserlerini yeniden değerlendirirken, diğer yandan okuma eylemi üzerine düşündürüyor. Kitap eleştirisi, roman incelemesi ve kişisel deneme türlerini ustaca harmanlayan bu çalışma, edebiyat meraklıları için zengin bir kaynak niteliğinde.
Tefrika, isminin hakkını vererek parça parça ilerleyen ama bütünlüklü bir edebiyat panoraması sunuyor. Öten’in samimi üslubu ve detaylı gözlemleri, okuru adeta bir edebiyat yolculuğuna çıkarıyor. Bu yolculukta klasikleşmiş eserlere taze bir gözle bakma fırsatı bulurken, güncel edebiyat meseleleri üzerine de düşünme imkanı yakalıyoruz.
Edebiyat tutkunları, eleştirmenler ve okurlar için değerli bir başvuru kaynağı olan bu kitap, Türk ve dünya edebiyatının önemli eserlerine dair özgün yaklaşımlar sunuyor.

11 Ocak 2025 Cumartesi

Yirmi sene sonra

 


Yıl 2005.

Attilâ İlhan’ın vefatından birkaç ay önce.

Beyoğlu’na çıkmışız arkadaşlarla. Yürüyoruz.

Sağlı sollu dükkânlar. 

Işıltılı!

Beyoğlu’nun insanı çeken en has özelliği, sanıyorum, her dükkândan farklı bir müziğin yükselmesi. Her adımda başka bir duygu hâli.  

Sırt çantam yanımda, her zaman olduğu gibi. 

Üstadın-üstad ünvanı en çok o’na yakışmaz mıydı?- Kimi Sevsem Sensin adlı şiir kitabı. Çantama atmışım. 

O gün, akşam, kız arkadaşımla da buluşacağız. 

Hemen aynı günün öğleni, kız arkadaşıma Attilâ İlhanvari bir şiir yazmışım. Mesajlamışım hemen.

Arkadaşlarla Beyoğlu’nda yürürken, karşıda, elinde çantası, başında kasketi ile o kısa boylu dev şair geliyordu. Demiştim ya, çantamda Kimi Sevsem Sensin.

Biraz utangaç ruhluyumdur. Geçiştik büyük şairle. Selamlaşmadan.

O yıllarda, ne kadar Attilâ İlhan kitabı varsa yayımlanmış, edinmişim. Art arda romanlar çıkagelmiş, okumuşum. Hatmetmişim tabir yerindeyse. Sonra düşünce yazıları. Hiç kaçırmamışım.

Aynı dünya görüşünü taşımıyor olabilirsiniz Attilâ İlhan’la;  ama şimdilerde olmayan bir şey vardı onda: Yazar ahlakı! Bu ahlak tutarlılıktı; yaşantısıyla düşüncelerinin tutarlılığı.

Birdenbire, bir hışımla geri dönüşüm. Yanında bitişim o büyük şairin.

” Yanımda sizin kitabınız var,” dedim üstada, “Benim için imzalar mısınız?”

Hiç geri çevirmedi. Elbette, dedi.

Hemen yanıma gelen arkadaşımın elinde fotoğraf makinesi var. Bizi fotoğraflamak istedi.  Ben izin vermedim. Rahatsızlık vermek istemedim. 

Ayrıldık.

Yirmi beş yaşımdayım o yıl. Bir ömür yetmez anlatmaya.

Birkaç ay sonra vefat haberi.

O gün, Attilâ İlhan’ı ilk ve son görüşüm oldu.

Vefatında AKM’deki düzenlenen vedaya katılmıştım. Hiç unutmuyorum, etkinlik sonrası Nişantaşı’na kadar yürüdük kortejle. Bu kortej, Attilâ İlhan’a son vedasını yapmak isteyenlerdi. Hiç alkış olmadı. Üstadın vasiyetine yakışır bir kortejdi.

Elimizde, “Parola: Vatan! İşareti: Namus!” dövizleri.

Aradan yirmi sene geçti. Yirmi sene sonra bir başka yazar, Selim İleri.

2002’de Cumartesi Yalnızlığı geçti elime. Aynı gece soluksuz… Sonra diğer öykü kitapları çıkageldi. Romanlar. Denemeler. İstanbul yazıları.

Bu iki yazar kadar toplumda etki yaratmış kişileri uğurladı mı AKM bugüne kadar?

Bana öyle geliyor ki, bu derece “etki yaratmış” iki yazar görmedi Türkiye.

Bunu aşırı duygulu bir bakış açısıyla yazmıyorum.

Attila İlhan kadar eserinin topluma nüfus eden bir başka sanatçı var mıydı?

Selim İleri kadar eseriyle toplumu dönüştüren bir başka sanatçı aklınıza geliyor mu?

Sorular sorular.

Bir başka konu: Selim İleri ve nostalji! Kabul! Gelgelelim, Selim İleri’yi başka görüngülerden de bir konuma oturtmak gerekmez mi artık?! Örnekse, aşırı “katı ahlakçılığa” ve de “faşizme” karşı eserinin tutumunu bugün büyük bir tutarlılıkla kim yazacak?

Sanat en başta etki yaratmaktır, bunu aklımızda tutalım. Bu iki yazarımız kadar etki yaratan az sayıda sanatçı var memlekette. 

Hak ettikleri ölçüde değerlerini bilmeliyiz.


11 Ocak 2025