23 Nisan 2023 Pazar

OKUMAK ÜZERİNE BİR DENEME

I

Zaman alır. Öğrenmek uzun sürer. Alışmaya bağlıdır. Alışınca bırakmak zordur. Bırakmak gerekir mi? Bilmem... Her gün yeme-içme gibi yapılan okuma makbul olandır. Çünkü yaşamının parçası olan şey "okumak" seni her geçen gün bir basamak yukarı iter. Öne çıkmak çok gerekli midir? Bilmem... Ama bu işin doğasında vardır. Gelişmek, deriz biz okur'lar buna. Okumak, sizi geliştirir. Peki, hangi konuda? Belli bir konu seçmek uzmanlığı getirebilir. Aksi halde, her önüne geleni okumak, belleği çöplüğe çevirebilir. Bu çöplük içinde aranmak zahmettir. Bir çerçeve oluşturmak çöpbellekte zordur.

II

Okumak, bir uğraşıdır. Çocuklukta kazanılır; ya da kazandırılmalıdır. Özel bir çabaya ihtiyaç duyulur. Okumaya başlarken yalnızsındır; okuma sürerken ne çok kalabalık. Bu tıkış tıkış kalabalık sözcükler zihninde dans ederler; anlamlı şeylere dönüşmek isterler. Anlamaktır amaç. Anlamadan ya da anlayamadan okumak hazindir. Okumak bağ kurmaktır. Bu yüzden anlamlandırmaktır. Eylemin ötesinde gerçekleşmesi gereken şeydir "anlam". Yoksa aski halde okumak nice okumak olur.

III

Pekâla, nasıl okumalı? Kanımca, dikkatle okumalı. Hız'ın içinde kaybolur bilgi. Amaç da o bilgiyi işlemek değil mi? Yavaş ama istikrarlı okumalı. Hızlı okuma zaman zaman tercih edilmeli.

Çok aceleye gelen okumak verimi düşürür. Verimden kasıt, kurulan bağın kalitesidir.

Bağ kurulmayacaksa neden okunur ki!

IV

Yukarıda da söz etmiştim: hedefe yönelik okumak fayda sağlar. Çünkü insan dünya yaşamında her şeyi bilmek zorunda değildir. Bir hedefi olmalıdır okumanın. Ben kendimden söz alırsam, benim okumada hedefim pek de sınırlı değildir. Örnekse, edebiyat, felsefe ve mitoloji ilk dilime gelen alanlardır. Bu konularda iflah olmaz hedonist bir okur olduğumu söylemeliyim. Özel olarak şunu ifade etmeliyim ki, haz duyduğum şeyleri okurum ben. Gelgelelim, çok dallanıp budaklanmak da ruhuma pek aykırı değildir. Bu biraz handikap. Ortaya ölçü koymak en idealidir aslında. O ölçü üzerine gitmek yarar sağlar. Öldürücü vuruş yoktur okumak eyleminde. Sonsuza kadar devam edebilir.

Bir ömrüm var, her konuya salça olmamalıyım; belli ölçülerde tutmalıyım okumak eylemini, değil mi ama... O ölçü, sonuç odaklı olmalı. Öyle olmamalı mı?

V

Sevdiğin bir mesele üzerinde okumak insana haz verir. Araştırmalar bunun göstergesi. Çok hoşlanmadığınız konularda okumak ya da okumak zorunda olduğunuz konularda okumak oldukça sıkıntılı bir süreç.

Belki de okuduğunuz konuyu sevmeye çalışmak...

Okumak, başka?!

Not: Kıvılcım Denemeler'den.

01.04.2023


Hiç yorum yok:

Yorum Gönder